Voor de Covid-19 crisis, had 11.3% van alle Europeanen te lijden onder te hoge woonlasten. Binnen de Europese Unie en in de hele wereld is dit vooral een probleem voor mensen met lage inkomens. Zij besteden meer dan 40% van hun besteedbaar inkomen aan maandelijkse huur. Daarbovenop hadden 50 miljoen huishoudens wereldwijd te maken met energie-schaarste in 2018, wat hen extra kwetsbaar maakte voor de gevolgen van klimaatverandering.

De Covid-19 crisis heeft overheden gedwongen om quarantaine maatregelen in te voeren waardoor de economie vrijwel tot stilstand kwam. Terwijl sommige werknemers verder konden werken vanuit huis, moesten vele sectoren hun activiteiten geheel of gedeeltelijk stoppen. Dit raakt vooral arme mensen die minder hoogopgeleid zijn, en zij leden al onder hoge huurprijzen. Ondertussen hielpen de in 2020, over de hele wereld gemeten recordhoge-temperaturen, ons eraan herinneren dat klimaatverandering niet stil stond gedurende de lockdown. De pandemie is maar één van de toekomstige mondiale crises die vaker zullen gaan voorkomen door de klimaataantasting.

De economische crisis verhoogd post-corona de al overmatige druk op het budget van mensen. Dit zal uiteindelijk leiden tot massa huis-uitzettingen, waardoor armoede en dakloosheid enorm zullen toenemen. Temeer daar de druk op publieke schulden, pogingen van Europa om de negatieve effecten van klimaatverandering tegen te gaan, zullen tegenwerken.

Om de Covid-19 crisis aan te pakken stellen wij voor:

* Het kwijtschelden van alle schulden die door huishoudens en kleine ondernemingen zijn aangegaan om de huur te kunnen betalen.
* Het casus-voor-casus de mogelijkheid bekijken voor een huursubsidie, voor huishoudens en kleine ondernemingen die hun inkomen zagen afnemen door de lock-down. Deze maatregel wordt afgebouwd als de inkomens weer het niveau van vóór de Covid-19 crisis behalen.
* Het instellen van een nood-fonds voor kleine huiseigenaren (tot twee huizen) die, als gevolg hiervan, hun huurinkomsten zien dalen.

Garanderen van duurzame huisvesting voor alle Europeanen:

1)      Creëer een Europees fonds voor het verwerven van publieke huisvesting, met extra aandacht voor leegstaande panden (Europees gemiddeld is 18%). Dit fonds moet toegankelijk zijn voor landen, regio’s en gemeentes om te voorzien in het menselijk recht op goede huisvesting. Dit fonds moet groot genoeg zijn om, als laatste redmiddel, het recht op wonen te kunnen garanderen.

2)      Richt een fonds op voor duurzame renovatie van alle huishoudens in de EU. Dit zorgt ervoor dat inwoners van de EU beter bestand zijn tegen mogelijke crises. Dit fonds moet groot genoeg worden om dit grootschalig te kunnen aanpakken met publieke gelden en niet met particuliere investeringen.

Economisch opgewassen zijn tegen toekomstige crises:

1)      Voer een Europees Universeel Basis Dividend (Universal Basic Dividend )in dat huishoudens en kleine ondernemingen beschermt tegen toekomstige crises en een permanente manier is om overmatige huurlasten te bestrijden.

2)      Veranker het recht op adequate en duurzame huisvesting en leg de rechten van huurders vast in EU-brede Europese verdragen.

Deze maatregelen zorgen ervoor dat de drie belangrijkste doelen bereikt kunnen worden: 

1)      Het verhinderen van het verlies van rechten op sociaal en economisch vlak als gevolg van de  economische backlash door het coronavirus.

2)      Het creëren van een gemeenschapsband tussen Europeanen en de EU.

3)      Het leggen van het fundament voor een pan-Europees systeem voor sociale zekerheid.

Zoals speciaal rapporteur Philip Alston opmerkte: ‘Het triomfantelijk narratief, wat pre-corona leidend was, dat armoede de wereld bijna uit is’ , wordt niet door feiten gestaafd – De Covid-19 crisis zal nagenoeg zeker voor een toename in armoede en dakloosheid zorgen. In plaats van het verscherpen van tegenstellingen zouden COVID-19 herstelprogramma’s juist een brug moeten slaan tussen de rijken en de armen die onvoorbereid de volgende crisis tegemoet gaan. De last van de pandemie lag voornamelijk op de schouders van hen die in quarantaine moesten gaan en moesten doorwerken, of bij hen die hun levens riskeerden en moesten doorwerken omdat ze een essentieel beroep hebben. Maatregelen van de overheid die het leven van werkende Europeanen moeilijker hebben gemaakt moeten worden gecompenseerd door een alles omvattend beleid gericht op een volledig herstel.

Alleen een grootschalige reactie – niet gehinderd door terughoudendheid en nationalistische zuinigheid – kan voorkomen dat miljoenen mensen in een negatieve spiraal van toenemende armoede terechtkomen waardoor de effecten van COVID-19 uitvergroot worden en de staatsschuld explosief zal groeien!